Haiz, bạn trai mình mà biết mình có thể làm mứt chùm ruột chắc anh ấy dám mua chùm ruột tươi về cho mình làm mứt lắm á!
Hồi nhà mình bán căn tin trong trường cấp 2, sát nhà mình có cây chùm ruột. Lúc ấy, do ba mình làm bảo vệ trường, nhà mình lại bán căn tin nên trường cho nhà mình xây nhà, ở trong khuôn viên của trường luôn (trường cấp 2 cũng khá rộng lại chỉ có tổng cộng 16 lớp với 8 phòng học cùng dãy phòng ban giám hiệu). Bạn đừng nghĩ nhà mình ở trong trường học lại thiếu cây cối nhé. Trước cửa nhà là cây xoài, cây xoài này là mẹ mình bảo mấy anh chị học sinh ăn xoài xong nhả hột thế là nó lên cây xoài (năm đó mình nhỏ tí, còn đang học cấp 1 nên phải gọi là anh chị học sinh). Xung quanh nhà là nhiều cây trứng cá lấy bóng mát. Trứng cá cũng có cái hay, cái dở của trứng cá. Cây trứng cá to, sum suê, trái nhiều. Anh chị nào không có tiền ăn quà bánh cứ ra hái một ít, vừa hái vừa cười đùa cũng vui hết giờ chơi. Quả trứng cá chín để ăn này, quả xanh bẻ bớt cuống, búng 1 cái cho xoay tít này, lá thì có thể chơi trò bom nổ này. Trò bom nổ tức là bạn nắm tay lại thành nắm đấm, sau đó tịnh tiến các ngón tay mở ra 1 tí, kiểu chỉ nắm hờ tay lại. Sau đó, đặt 1 chiếc lá trứng ca to trên vòng tròn giữa ngón cái và ngón trỏ. Tay kia khum lại, đập xuống cái chát. Chiếc lá dưới áp lực không khí sẽ nứt ra theo nhiều đường ngoằn ngoèo kèm theo tiếng bùm :). Nhưng cái dở của trứng cá là lá rụng nhiều quá, trái chín cũng rụng nhiều, ai đi qua đi lại, giẫm lên cái bẹp là nó dơ vô cùng, mình quét mệt nghỉ. Bên phải nhà là cây vông. Cây vông nem ấy, lá vông non dùng để gói nem, cây có hoa đỏ cam đậm đẹp lắm, như những đốm lửa! Có lần mình lấy sào, quyết tâm thọt cái hoa xuống coi nó hình thù như thế nào. Không leo được đâu, thân cây gai không à! Mà cây thì cao quá, mình thì lùn quá, nên tới giờ vẫn chưa cầm tận tay, day tận mặt để biết hoa vông nó như thế nào huhu.
Bên trái hông nhà là cây chùm ruột. Cây chùm ruột thân hơi trơn, có nhiều nhánh . Đặc biệt là cây này giòn lắm. Năm mình khoảng 7 tuổi đến nhà cậu chơi, cùng ông anh họ trèo lên nhánh chùm ruột. Sau đó, nghe tiếng xoạc 1 cái, nhánh cây chỗ 2 đứa đứng từ từ hạ xuống. Từ từ hạ xuống nhé, kiểu đi thang máy ấy. không làm cái đùng cho 2 đứa lăn quay đâu. Tức là cái nhánh, nó tét khỏi cây thôi.
Trở lại với cây chùm ruột nhà mình. Đó là một cây chùm ruột to, trông rất khỏe. Nhưng có vẻ là tốt mã, rã đám khi thỉnh thoảng cho vài trái lèo tèo, tuy trái to nhưng ít lắm. Cho đến ngày mẹ mình chịu hết nổi ra đứng chống nạnh nhìn nó, nói ” Mày là cây đực à, chả được cái tích sự gì? Tao đốn mày à!” Không biết cây chùm ruột sợ chết hay sao đó mà bỗng dưng sau đó không lâu nó ùn ùn ra trái ?
Chùm ruột thì có 2 loại, chua và ngọt. Thực sự mình cũng chưa được ăn chùm ruột ngọt, 28 năm nay, mình chỉ được ăn chùm ruột chua thôi. Mà chùm ruột chua thì làm được nhiều món lắm, điển hình là trộn – ngâm – mứt.
Chùm ruột trộn tức là chùm ruột sau khi nhặt bỏ lá, rửa rạch rồi dùng chày dần nhẹ để trái chùm ruột vỡ ra, tiết nước chua. Cho thêm nước mắm ngon, đường và ớt vào, trộn đều lên. Dùng muỗng xúc một trái chùm ruột cho vào miệng sẽ thấy vị chua, ngọt, mặn, cay hòa quyện (dĩ nhiên là khó lòng đều được lắm, vì người thích cay hơn, người thích ngọt thêm một chút). Đây là món làm nhanh, ăn được nhiều ?
Nhà mình hay bán chùm ruột ngâm lắm. Chùm ruột sau khi rửa sạch sẽ được trụng qua 1 lần nước sôi. Sau đó cho vào ngâm với nước đường. Khoảng 1-2 ngày là chùm ruột ngon, chua chua ngọt ngọt chấm với muối ớt là hết sảy. Trong trường hợp chưa ăn hết, thì bạn nên thay nước ngâm, vì ngâm mãi 1 thau nước, chùm ruột sẽ nổi bột, hôi ê mất. Hehe, có cây chùm ruột này, nhà mình cũng đỡ phải mua chùm ruột nguyên liệu ở chợ phần nào kaka
Món thứ 3 là mứt chùm ruột. Món này nói thật là mình chưa làm lần nào, cũng không chắc lắm về cách làm. Chùm ruột mua về, rửa sạch, dùng 2 cái thớt đè lên nhau, cho chùm ruột vào giữa để trái chùm ruột vỡ ra nhưng vẫn còn giữ được tối đa hình dạng. Sau đó ngâm vào nước muối (hay nước vôi nhỉ) nhả bớt chất chua đi. Cứ rửa đi rửa lại nhẹ tay nhiều lần cho đến khi vừa ý với độ chua còn lại của chùm ruột. Ướp đường vào chùm ruột, đến khi đường tan hết thì cho cả nồi lên bếp sên. Đun đến khi cạn nước đường thì bắt đầu đảo, đảo liên tục đến khi đường keo lại vừa ý. Ở bước này, người ta thường cho 1 vài giọt màu thực phẩm màu đỏ để mứt đẹp mắt hơn. Công thức thì có vẻ dễ, nhưng làm nhiêu khê lắm, lại dễ thất bại nữa. Khi thì màu nhiều quá, khi thì chùm ruột chua quá, khi thì chùm ruột khô cứng vì quá lửa hay lại đường… nên thôi, mình không dám làm đâu á hihi.
Thật ra vẫn còn cách ăn chùm ruột thứ 4, đó là hái chùm ruột xong, đâm muối ớt hoặc xào chén mắm ruốc, chấm ăn tại chỗ. Ưu điểm cách này là nhanh gọn, cơ mà chua lắm, tê tái tâm hồn luôn đó, ai không ăn chua được là không chịu nổi đâu.
Mà các bạn biết người ta hái chùm ruột như thế nào không khi mà trái chùm ruột nó mọc ken đầy trên cành? Không thể dùng lồng mà phải dùng mền ? Ơ, đừng có tròn mắt thế kia, mền hái chùm ruột được đấy haha. Dĩ nhiên là cần thêm 5 người nữa. Tức là 4 người giữ 4 góc và 1 người dùng cây dài để rung cho trái rớt xuống mền. Sau đó, trút hết trái trong mền ra giỏ hoặc rổ là xong!
Hồi nhỏ, có lần mợ 6 mình nhờ mình đi hái chùm ruột phụ. Nhiệm vụ đơn giản lắm, trèo lên nhánh cây và..rung cho trái rụng xuống ? May mà mình nắm chặt cái cây á, chứ không là rơi luôn theo lũ chùm ruột rùi!
Ps: Dạo này đang có trào lưu xoài lắc, bạn nào làm chùm ruột lắc thử đi! Coi bộ phê à nha!
